اطلاعات عملیات
تاریخ شروع عملیات: 29/04/1۳62
تاریخ پایان عملیات:: 1۳62/04/1۳
منطقه عملیات: منطقه مرزی پیرانشهر – حاج عمران
نوع عملیات: آفندی نیمه گسترده
رمز عملیات:یا الله – یا الله – یا الله
تعداد مراحل عملیات: 1
مدت زمان (روز) عملیات: 14
موقعیت جبهه: شمال غرب
ارگان های عمل کننده: سپاه و ارتش
درباره عملیات والفجر 2
پس از عملیات والفجر مقدماتى، بار دیگر شرایط جنگ به نحوى مطرح شد که به نظر مى رسید با افزایش توانایى هاى نظامى دشمن، بدون تغییرات اساسى در شیوه نبرد، ادامه جنگ مشکل خواهد بود. از این رو، تا رسیدن به آن نقطه لازم بود روند عملیات ها ادامه یافته تا از رکود جبهه به مدت زیاد جلوگیرى شود.
بدین ترتیب، پس از بحث و بررسى مناطق مختلف مقرر شد، عملیات هاى والفجر ،2 ۳ و 4 انجام شود. مهم ترین مسأله اى که در این عملیات ها مورد نظر بود، به کارگیرى نیروى اندک، دادن تلفات کم و جلوگیرى از وارد شدن ضربه اساسى به توان یگان ها و تضمین موفقیت عملیات بود.
اهداف عملیات
عملیات والفجر2 در منطقه غرب پیرانشهر ، در حد فاصل بین ارتفاعات قمطره و تمرچین ، با اهداف زیر تدارک دیده شد :
1 – انهدام نیروی دشمن و گرفتن اسیر
2 – تجزیه نیروی دشمن
۳ – تصرف ارتفاعات سرکوب منطقه
4 – تصرف پادگان حاج عمران و تسلط بر شهر چومان مصطفی
موقعیت طبیعی و اهمیت منطقه:
پادگان حاج عمران در موقعیتی سوق الجیشی واقع شده است ؛ بدین ترتیب که از شمال به ارتفاعات چنارستان و کلاشین ، از جنوب به ارتفاعات بسیار مرتفع سکران و کدو و از شرق به ارتفاعات تمرچین و شهر مرزی پیرانشهر ، و از غرب به تنگه دربند و شهر چومان مصطفی عراق ، محدود می شود .
آنچه بر اهمیت منطقه و ضرورت تصرف آن می افزود ، اساسا تبعات بعدی آن بود که قسمتی از آن چنین است :
1 – تسلط بر تردد ضدانقلاب و کنترل آن
2 – ایجاد تسهیلات و پشتیبانی لازم از اکراد مسلمانان و مبارز عراقی
۳ – فراهم سازی امکان گسترش عملیات نامنظم در خاک عراق
4 – حفظ پیرانشهر از هرگونه تهاجم و تجاوز نیروهای عراقی
۵ – زمینه سازی نزدیکی بیشتر به شهر و تاسیسات نفتی کرکوک
موقعیت دشمن در منطقه
دشمن در سراسر منطقه، سه رده خط پدافندى داشت که هر رده آن پوشیده از موانع و استحکامات بود و همچنین استعداد دشمن در حدود 2 تیپ پیاده و یک گردان زرهى، به عنوان نیروى درگیر و یک تیپ پیاده و آتشبار مختلف و مجموعاً ۳0 یگان در منطقه بود.
مأموریت و طرح مانور
مبناى طرح مانور، عملیات تک دورانى (دور زدن دشمن) بود تا بدین وسیله هرگونه فرصت عکس العمل از دشمن گرفته شود، بدین ترتیب که 4 گردان سمت راست و ۳ گردان سمت چپ وارد عمل مى شدند و پس از دور زدن ارتفاعات، در تنگه دربند الحاق مى نمودند و نهایتاً پاکسازى به طور کامل انجام مى پذیرفت. سازمان رزم و نحوه ادغام نیروهاى سپاه و ارتش بدین شکل بود که مجموعاً 16 گردان از سپاه و 6 گردان پیاده و یک گردان
مکانیزه از نیروى زمینى ارتش در عملیات شرکت داشتند.همچنین پشتیبانى عملیات از سوى هوانیروز، با توجه به موقعیت منطقه و صعب العبور بودن ارتفاعات پیش بینى شد.
شرح عملیات
در ساعت 1 بامداد روز 29تیر 1۳62 عملیات والفجر 2 با رمز «یا الله» آغاز شد. قسمتى از نیروهاى خودى 24 ساعت قبل از آغاز تک، به منظور دور زدن دشمن، از خط عزیمت خود حرکت نمودند و پس از 2 ساعت راهپیمایى موفق شدند خود را به مناطق تعیین شده رسانده، براى شروع عملیات اعلام آمادگى کنند.
به رغم این که نیروها پس از 2 ساعت تأخیر در تمامى محورها، با دشمن درگیر شدند، لیکن پیشروى قابل توجهى صورت گرفت. اما از آن جا که دشمن بر ارتفاعات سرکوب منطقه تسلط داشت، آتش شدید توپخانه اش عملاً مانع از تکمیل و دستیابى به تمامى اهداف عملیات شد، به طورى که همچنان ارتفاعات «کینگ»، ،2۵19 «بردسر» و «دربند» را در اختیار داشت.
در ادامه عملیات در صبح روز ۳مرداد 62 روستاى رایات به دست نیروهاى خودى تصرف شد و ضمن محاصره چند روستاى دیگر، گمرک جاده پیرانشهر-حاج عمران آزاد گردید. همچنین پس از آن که نیروهاى خودى بر قسمتى از ارتفاعات 2۵19 تسلط یافتند، دشمن طى دو نوبت به ارتفاعات یاد شده پاتک نمود که در نوبت اول مجبور به عقب نشینى شد و در نوبت دوم توانست بر قسمتى از آن تسلط یابد. اما پس از آن که هوانیروز امکان یافت که نیروهاى خودى را تدارک کند، مابقى نیروهاى دشمن پاکسازى شدند و بدین ترتیب ارتفاعات 2۵19 به طور کامل به تصرف نیروى خودى درآمد.
همچنین دشمن در تاریخ ۵مرداد1۳62 با 16 فروند هلیکوپتر و با استفاده از هلى برد به یال ارتفاعات کلو حمله کرد که در پى آن 6 فروند هلى کوپتر خود را از دست داد. یکى از این هلیکوپترها مملو از نیرو بود.
نیروى دشمن که در پاتک ها شرکت داشتند، مجموعاً تیپ 66 نیروى مخصوص، تیپ ۵ و تیپ 91 پیاده و نیز تیپ 11۳ و 4۳۳ پیاده کوهستانى را شامل مى شد.
دستاورد و نتایج عملیات
عملیات حاج عمران، با آزادسازى 200 کیلومترمربع از خاک دشمن و تسلط بر قسمتى از ارتفاعات سرکوب منطقه، به پایان رسید. طى این عملیات، مناطق زیر به تصرف نیروهاى خودى درآمد: پاسگاه مرزى تمرچین عراق، پادگان حاج عمران، گمرک مرزى، سلسله ارتفاعات «کلو» و قله استراتژیک (۳000 مترى) آن، ارتفاعات 2۵19 (گردمند)، «سرسول»، ««آزادى» ۳700 «سلمان»، 2400 «شیوه کارتا»، «بردزرد»، همچنین آزادسازى روستاهاى زینو «ممى خلان»، «رایات»، «شیوش»، «خوارو»، «میوتان بالا» و میوتان پایین، از نتایج این عملیات بود. تسلط رزمندگان اسلام بر شهر چومان مصطفى و حومه آن نیز قسمت دیگرى از دستاوردهاى این عملیات محسوب مى شد.
تلفات دشمن و غنائم
مجموع کشته ها و زخمى هاى دشمن به بیش از 4 هزار نفر رسید، 200 نفر به اسارت گرفته شدند و نزدیک به ۵0 پایگاه دشمن منهدم و یا تصرف گردید.
همچنین از مقر تیپ 91 که مأمور حفظ پادگان و منطقه بود مدارک و اسناد بیشمارى به دست آمد که حاکى از روابط عمیق گروهک هاى کومله و دمکرات با حکومت عراق بود.در میان غنائم، چندین قبضه توپ 122 م. م، بیش از 20 دستگاه تانک، ده ها دستگاه تفنگ 106 با ماشین، انواع مختلف ادوات و نیز مقدار معتنابهى سلاح و مهمات، که از انبار پادگان حاج عمران به دست آمده بود، به چشم مى خورد.
لشکر 64 پیاده ارومیه با هدایت قرارگاه عملیاتی شمال غرب و تیپ ویژه شهدا به فرماندهی شهید سردار محمود کاوه نقش بسیار بارزی در عملیات والفجر 2 داشت.
پس از طی موفقیت رزمندگان اسلام درعملیات والفجر1 که در جبهه های میانی اجرا شد و طی آن ، ضربات سختی به نیروهای عراقی وارد آمد ، در شمال غرب و درمناطق سخت و صعب العبور کوهستانی در حد فاصل بین ارتفاعات قمطیره و تمرچین که مأمنی برای اشرار و گروهک های ضد انقلاب داخلی نیز بود، منطقه عملیات والفجر دو انتخاب گردید. دراین منطقه عملیاتی، پادگان حاج عمران که از اهمیت سوق الجیشی برخوردار است قرار دارد ، این پادگان از شمال به ارتفاعات چنارستان و کلاشین، از جنوب به ارتفاعات بسیارمرتفع سکران وکدو، از شرق به ارتفاعات تمرچین و شهر مرزی پیرانشهر و از غرب به تنگه دربند و شهر چومان مصطفی (عراق) محدود می شود.
خلاصه گزارش عملیات
تلفات دشمن (کشته، زخمی و اسیر) :4200
اهداف عملیات: انهدام نیروی دشمن، تجزیه آنها و فتح چندین ارتفاع مهم در منطقه و خارج ساختن شهرهای مرزی از زیر آتش توپخانه عراق،گشودن جبهه جدید در شمالغرب و بستن یکی از راه های اصلی تردد ضد انقلاب به داخل کشور
جبهه : شمال غرب
موقعیت : غرب پیرانشهر
نوع تک : نیمه گسترده
فرماندهی : مشترک
سازمان : مشترک
استعداد نیروهای درگیر :
ایران : 24 گردان پیاده و مکانیزه
عراق : ۳6 گردان پیاده و کماندویی
تلفات انسانی عراق : 4164 نفر
توضیحات : این عملیات با موفقیت انجام گرفت و منطقه عمومی حاج عمران که مهمترین پادگان نظامی عراق در شمال شرق این کشور بود به تصرف نیروهای ایران در آمده و آتش توپخانه دشمن از شهر پیرانشهر دور گردید . مصطفی ردانی پور ، فرمانده روحانی مشهور اصفهان در پایان این عملیات به شهادت رسید و پیکرش هیچگاه یافت نشد .
نظر دهید